Ranko Marinković

Ranko Marinković (1913, Vis – 2001, Zagreb) – prozni i dramski pisac, esejist, predavač na Zagrebačkoj Akademiji dramske umjetnosti. Zbirka novela pod naslovom Karneval, koja je izašla 1958., jedan je od prvih prijevoda hrvatske književnosti objavljenih u Poljskoj nakon II. svjetskog rata, u vrijeme normalizacije poljsko-jugoslavenskih odnosa koji su prekinuti u trenutku donošenja rezolucije Informbiroa 1948. Dobro primljena od strane poljske književne kritike. Kao član delegacije književnika došao je u Poljsku na tri tjedna u listopadu 1960. Međutim u poljskoj recepciji Marinković nije imao sreće. Sljedeće djelo, roman Kiklop, izlazi u zoru ratnog stanja, 1981., i nije zbog povijesnih okolnosti doživio nikakvu recepciju. Zajednička kupka izlazi godinu dana prije pada komunizma, 1988., i dijeli istu sudbinu s Kiklopom. Zanimljiv je poljski prijevod novele Pepeo koji izlazi dva puta: najprije u zbirci Karneval 1958. te 6 godina kasnije u Antologiji jugoslavenske novele, u samo naizgled istom tumačenju Zygmunta Stoberskog. Detaljna analiza pokazuje, činilo bi se na početku, ne baš bitne, sitne izmjene stilističkog karaktera u opisu glavnog lika. Koliko je ipak presudan stil i ključan za književnost, poznati Marinkovićev ironijski i groteskni kamuflaž koji nestaje u drugom izdanju prijevoda, dokazuje sljedeća analiza:

Karneval je gotov ili o brisanju ironije / I po karnawale, czyli o znikającej ironii w przekładzie

Prijevodi:

Knjige:

Marinković R.: „Karnawał”. Nowele. [Na podstawie Ruke, Beograd, Prosveta, 1956]. Tłum. H. Kalita, z. Stoberski. Warszawa, Iskry, 1958, 182 s. + 6 nlb., nakład 5 000 + 250 egz. [Anioł / Anđeo. Tłum. Z. Stoberski, s. 43–66. Karnawał / Karneval. Tłum. H. Kalita, s. 7–39. Kościane gwiazdki / Koštane zvijezde. Tłum. H. Kalita, s. 103–126. Popioły / Prah. Tłum. Z. Stoberski, s. 69–100. Uścisk / Zagrljaj. Tłum. H. Kalita, s. 129–183]

Marinković R.: Cyklop / Kiklop. T. 1 i 2. Wstęp i tłum. K. Bąk. Łódź, Wydawnictwo Łódzkie, 1981; T. 1 – 381 s. + 3 nlb., T. 2 – 252 s. + 4 nlb., nakład 20 000 + 350 egz.

Marinković R.: Wspólna kąpiel / Zajednička kupka. Tłum. B. Gnypowa. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1988, 187 s. + 4 nlb., nakład 10 000 + 283.

Antologije:

Marinković R.: Oko opatrzności / Oko božije. Tłum. M. Krukowska, s. 315–336. W: Bar „Titanic”. Jugosłowiańskie opowiadania wojenne. Wybór i wstęp A. Dukanović. Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1962, 361 s. + 2 nlb., nakład 8 000.

Marinković R.: Popioły / Prah. Tłum. Z. Stoberski, s. 554–577. W: Antologia noweli jugosłowiańskiej. Wybór i wstęp B. Ćirlić. Warszawa, Czytelnik, 1964, 509 s. + 3 nlb., nakład 4 290 egz.

Časopisi:

Marinković R.: Świerszcze i i bębny / Cvrčci i bubnjevi. Tłum. M. Krukowska. “Twórczość” 1958, nr 6, s. 31–53.

Marinković R.: Ręce / Ruke. Tłum. J. Groo, A. Janković. „Gazeta Krakowska” 1960, nr 288, s. 7.

Marinković R.: Ręce / Ruke. Tłum. J. Groo. “Życie Literackie” 1964, nr 26, s. 5.

Marinković R.: Ręce / Ruke. Tłum. J. Groo, A. Janković. „Poglądy” 1966, nr 12, s. 9–10.

Publikacije o R. Marinkoviću:

Kalita H.: Wśród pisarzy jugosłowiańskich. „Radio i Świat” 1956, nr 48, s. 3.

Kreft B.: O współczesnej literaturze jugosłowiańskiej. „Kronika” 1957, nr 6, s. 5, 8; 1957, nr 7, s. 4.

Treugutt S.: Nad Dunajem. 3. „Przegląd Kulturalny” 1957, nr 27, s. 6–7.

Zalewski R.: O literaturze narodów Jugosławii słów kilka. „Widnokręgi” 1957, nr 3, s. 111–117.

Ruszczyc M.: Ze współczesnej literatury jugosłowiańskiej. „Tygodnik Zachodni” 1958, nr 48, s. 6. [Recenzja Karnawału]

Pavletić V.: Współczesna dramaturgia jugosłowiańska. Tłum. Z. Stoberski. “Dialog” 1962, nr 6, s. 134– 140.

Teatr i dramaturgia w Jugosławii. „Nowa Kultura” 1962, nr 7, s. 12. [Rozmowa Z. Stoberskiego z P. Brozem oraz I. Fogim]

ad [Dukanović A.]: Jugosławia. “Twórczość” 1963, nr 5, s. 94.

Groo J.: Dramaturgia Ranka Marinkovicia. „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych (styczeń–czerwiec 1965)” [Kraków, Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie] 1966, T. 9, z. 1, s. 138–141.

ad [Dukanović A.]: Jugosławia. “Twórczość” 1966, nr 8, s. 151.

Łatuszyńska J.: Literatura w Jugosławii. „Polityka” 1967, nr 1, s. 10. [właśc. Joanna Rapacka].

Madany E.: Literatura narodów Jugosławii. (O wezyrach tureckich, partyzantach i samotnym drzewie w wiosce czarnogórskiej). „Nasz Klub”. „Książki dla Ciebie” [dodatek] 1970, nr 6, s. 3–7.

Wierzbicki J.: Literatury Jugosławii. “Rocznik Literacki” 1981 [1986], s. 520–527.

Juda C.: Wspólna kąpiel. “Życie Literackie” 1988, nr 40, s. 13. [Recenzja Wspólnej kąpieli].

Wierzbicki J.: Literacka Jugosławia, czyli o sposobach istnienia literatur narodowych. W: Literackie i folklorystyczne sondaże. Red. J. Magnuszewski. Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1989, s. 103–136.

Marinković R. – (A.W.): Książki !!! Książki. “Literatura na Świecie” 1989, nr 3, s. 349. [Krótka inform. o Wspólnej kąpieli].